هوشمندسازی پارکینگ ساختمان جهت بهینه سازی امکانات حداقلی

با افزایش تعداد خودرو ها بی شک یکی از نیازهای روزافزون در زندگی شهری نیاز به پارکینگ است. یافتن مکان مناسب برای پارک خودروها به مشکلی فراگیر و بغرنج بدل شده است. تا حدی که خودروها برای یافتن فضای پارک با یکدیگر یه رقابت می پردازند. بنابراین مدیریت فضای پارکینگ با استفاده از فناری هوشمندسازی پارکینگ و استفاده حداکثری و بهینه از فضای موجود پارکینگ ها اهمیت ویژه ای یافته است.

یکی از مشکلات اساسی در سازمان ها، شرکت ها، مراکز تجاری، پارکینگ های عمومی و ساختمان ها همین موضوع می باشد. همچنین در اکثر اوقات تعداد پارکینگ های عمومی متناسب با تعداد درخواست برای استفاده از پارکینگ نیست. لذا پارکینگ هوشمند به عنوان یک راه حل نوین برای مدیریت منابع در این زمینه معرفی شده است.

بهینه سازی توزیع منابع محدود پارکینگ به منظور پاسخگویی بهتر به نیاز استفاده از پارکینگ این روزها اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. پارکینگ هوشمند در جهت جمع آوری اطلاعات و بهینه سازی مدیریت پارکینگ و همچنین ارائه دسترسی سریع تر، راحت تر، ایمن تر و اثر بخش تر و نیز جلوگیری از هدر رفتن انرژی و حفاظت از محیط زیست نقش شایان توجهی دارد. سیستم های هوشمند سازی پارکینگ با هدایت خودکار وسایل نقلیه به پارکینگ، کاهش هزینه های مدیریت و حل مشکل پیدا کردن فضای خالی، شرایط استاندارد و مطلوب را به تصویر می کشد.

ضرورت پیاده‌سازی سیستم‌های پارکینگ هوشمند در کلان‌شهرهای امروز

با وجود توسعه‌ و بهبودِ سیستم‌های حمل‌و‌نقل عمومی، بی‌تردید نمی‌توان انتظار داشت که شهروندان در بسیاری از موقعیت‌ها، از خودروهای شخصی دست بکشند. و با وسایل حمل‌نقل عمومی به یک مرکز خرید یا تفریحی بزرگ سفر کنند. شهروندان در مراجعه به مراکز خرید و بسیاری از مراکز عمومی ترجیح می‌دهند برای سهولت و سرعت بیشتر از خودروهای شخصی بهره بگیرند. ولی همیشه دغدغه‌ی پارک خودرو در اطراف این مراکز یا درون پارکینگ‌های مدیریت‌نشده و غیراستاندارد آنها، لذتِ یک گردش تفریحی را به چالشی دشوار و پیچیده تبدیل می‌کند.
فراهم‌کردن پارکینگی امن و مطمئن با شمار کافی فضای پارک، توجه به نیازهای رانندگانِ دارای کم‌توانی جسمی، سهولت در جست‌و‌جوی جای پارک خالی و یافتن خودرو در پارکینگ‌های بزرگ و چندطبقه با انبوهی از پیکان‌های جهت‌نما، موجب رفع دغدغه‌های مشتریان شده و شوقِ مراجعه‌ی دوباره را در آنها برمی‌انگیزد. پژوهش‌ها در این زمینه گواه آن است که توسعه‌ی سیستم های هوشمندسازی پارکینگ ، نتایج مثبتی را از جمله در کاهش زمانِ یافتن جای پارک، کاهش مسافتِ پیموده‌شده برای یافتن جای پارک (متعاقباً کاهش آلودگی و ترافیک) و افزایش درآمدِ ماهانه به ازای هر جای پارک به همراه داشته است.

برخی از مشکلاتی که با راهکار هوشمندسازی پارکینگ مرتفع می شوند عبارتند از:

• مدیران پارکینگ ها تعداد پارکینگ های خالی را نمی دانند و کنترل آنها صرفا با اتکا بر اطلاعات کارکنان پارکینگ بوده و یا پیدا کردن پارکینگ خالی را به مالک خودرو واگذار می کنند .
• مالک خودرو نمی تواند بلافاصله پس از ورود به پارکینگ فضای خالی را پیدا کند. و معمولا پیداکردن آن با زحمت و جستجوی زیاد صورت می گیرد که این جستجو باعث ترافیک داخلی می گرد.
• تعداد زیادی از کارکنان پارکینگ تمام وقت می بایست در پارکینگ به هدایت خودروها به صورت دستی بپردازند که این امر علاوه بر بهینه نبودن سبب افزایش هزینه های مدیریت پارکینگ می گردد .
• مدیریت پارکینگ، حجم ترافیک هر قسمت از پارکینگ را در زمان های مختلف جهت مدیریت بهینه و اختصاص فضای بیشتر دقیقا نمی داند .

اساس کار و نحوه عملکرد در پارکینگ هوشمند:

اطلاعات به صورت آنی و لحظه ای از تمام فضاهای پارکینگ ها و از طریق آشکارسازهای اولتراسونیک نصب شده در بالای هر سلول پارکینگ جمع آوری می گردد. این اطلاعات از طریق کنترلرهای هر زون به پردازشگر اصلی اطلاعات ارسال می گردد. پردازشگر اصلی بعد از پردازش داده ها ،اطلاعات هر فضا را به نمایشگر مختص آن فضا ارسال می کند. تا بدین وسیله هدایت خودرو ازطریق اطلاع از محل و تعداد فضای در دسترس صورت گیرد. همچنین این اطلاعات به رایانه اصلی انتقال می یابد و در حافظه سرور اصلی ذخیره می گردد. حسب نیاز مدیر پارکینگ اطلاعات آماری پارکینگ را بصورت لحظه ای،ماهانه و یا سالانه می تواند مشاهده و استفاده نماید.

سیستم های هوشمندسازی پارکینگ بسته به نیاز در هر مورد متفاوت می باشد. اما به صورت کلی موارد زیر در اکثر پروژه های هوشمند سازی مورد استفاده قرار می گیرند:

کنترل هوشمند فن های تهویه پارکینگ

سیستم تهویه پارکینگ هوشمند در زمان پیک تردد وسایل نقلیه، سیستم تخلیه هوا را روشن و در زمان‌های کم تردد، به منظور افزایش بهره‌وری انرژی، زمان فعال بودن فن‌ها را کاهش می‌دهد. این سیستم همواره غلظت CO2 و سایر آلاینده‌ها را با استفاده از سنسورهای مختلف، مانیتور کرده و با فعال‌سازی هوشمند فن‌های تخلیه هوا، غلظت این آلاینده‌ها و  گازهای سمی را در سطح طبیعی حفظ می‌کند.سیستم تهویه در هوشمندسازی پارکینگ محدودیتی برای استفاده در جت فن ها و هواکش های موجود نداشته و قابلیت اجرا برای تمامی تجهیزات موجود را دارد.

راهنمای هوشمند پارکینگ

راهنمای هوشمند پارکینگ می‌تواند از طریق سیستم مدیریت پارکینگ محقق شود. به این صورت که در سیستم هوشمند راهنمای پارکینگ، مسیر هر وسیله نقلیه از ورودی تا محل پارکینگ تعیین شده توسط چراغ‌های راهنما، فرد مورد نظر را هدایت می کند. که این امر باعث راحتی فرد در پیدا کردن محل پارک خودرو در پارکینگ های عمومی می باشد همچنین در پارکینگ های ساختمان های مسکونی می توان با ورود هر خودرو خاص محل پارک مختص به فرد روشن گردد که این امر سبب کاهش مصرف انرژی می باشد.

تعریف سیستم مدیریت پارکینگ (PMS) و قابلیتهای آن

به منظور بهینه‌سازی مدیریت پارکینگ هوشمند و نیز ارائه‌ی دسترسی سریع، آسان و ایمن و همچنین صرفه‌جویی در انرژی و حفاظت از محیط‌زیست، سیستم‌های مدیریت پارکینگ یا پارکینگ هوشمند به یكی از مهم‌ترین ابزارها در مدیریت مجتمع‌ها تبدیل شده است. سیستم مدیریت پارکینگ به آگاهی کامل و دقیق از شمارِ خودروهای موجود در پارکینگ، افزایش ضریب امنیت خودروها در لحظه‌ی تردد، ورود، خروج و توقف، کاهش میزان نیروی انسانیِ درگیر و افزایش میزان ایمنی و سهولت دریافت هزینه‌ها به‌ صورت خودکار یا دستی کمک می‌کند.

در سامانه‌ی مدیریت پارکینگ، از تجهیزاتی مانند گیت‌های راه‌بند، حسگرهای اعلامِ حضور خودرو با امکان شناسایی جهت، حسگرهای تشخیص ارتفاع برای جلوگیری از ورود خودروهای با ارتفاع غیرمجاز، دوربین‌های تصویربرداری (برای شناسایی پلاک خودرو و راننده) و… بهره‌گیری می‌شود. سیستم مدیریت پارکینگ هوشمند، به عنوان یک سامانه‌ی مبتنی بر بهره‌وری انرژی، هم‌زمان روی یک بستر نرم‌افزاری اسکادا با قابلیت توسعه‌ی روزانه و یک بستر سخت‌افزاری پیاده‌سازی می‌شود.

مهم‌ترین مزایای هوشمندسازی پارکینگ خودروها

• آگاهی کامل و دقیق از شمار و محل خودروهای موجود در پارکینگ در لحظه
• افزایش ضریب امنیت خودروها در لحظه‌ی تردد، ورود، خروج و توقف
• کاهش زمان ثبت خودرو در سیستم
• کاهش میزان و در نتیجه هزینه‌ی نیروی انسانی
• افزایش میزان ایمنی و امنیت برای خودروها و سرنشینان
• کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری
• سهولت و سرعت دریافت هزینه‌ها به صورت خودکار یا دستی
• صرفه‌جویی و مدیریت مصرف انرژی
• مدیریت ترافیک و دسترسی به مجتمع به‌ویژه در زمان‌های اوج
• ارائه‌ی راهکار یکپارچه در راستای اهداف شهر هوشمند
• ارائه‌ی خدماتِ ارزش افزوده به مشتریان

مهم‌ترین قابلیت‌های سیستم مدیریت پارکینگ هوشمند

• قابلیت ثبت تصاویر لازم از خودرو شامل تصویر خودرو، تصویر پلاک و تصویر راننده
• قابلیت نمایش اطلاعات خودرو در زمان خروج شامل زمان خروج، اطلاعات ورودی خودرو و تصویر راننده و خودرو در زمان ورود
• قابلیت محاسبه‌ی تعرفه‌های خاص برای برخی از مشتریان
• قابلیت اِعمال محدودیت یکی‌بودنِ راننده‌ی ورود و راننده‌ی خروج خودرو برای پلاک‌های انتخاب‌شده
• قابلیت اِعمال ممنوعیت برای استفاده‌ی خودروها از مکان‌های خاص در پارکینگ به ازای هر خودرو
• قابلیت مدیریت وسایل ماشینی مورد استفاده در مجتمع (اسکوترها، ماشین‌های زباله و ماشین‌های الکترونیکی)
• قابلیت مدیریت وسایل ماشینی مورد استفاده در محیط خارج از مجتمع (تاکسی‌ها، مینی‌بوس‌ها، اتوبوس‌ها و …)

مجموعه تجهیزات و امکانات سیستم مدیریت پارکینگ

المان های داخلی در هوشمندسازی پارکینگ

تابلوها و علائم راهنمایی و رانندگی در طبقات پارکینگ
حسگرها (سنسورها)
سیستم پرداخت وجه به صورت دستی
سیستم پرداخت وجه به صورت خودکار
محل پارک مورد نظر برای موارد خاص
سیستم روشنایی و نورپردازی داخلی
سیستم مدیریت چرخ فروشگاهی، حمل بار و…
پارکینگ برای تخلیه‌ی بار
مجموعه‌ی راهبندهای راهنمایی و امنیتی

گیت‌های ورودی و خروجی پارکینگ هوشمند

سامانه‌ی شمارنده‌ی خودروها
سامانه‌ی خودکار پلاک‌خوان خودرو
پایانه‌ی ورود و دریافت کارت بلیت ورودی
مجموعه‌ی راهبندهای راهنمایی و امنیتی
اسکنر زیر خودرو
راهبندهای ورودی و خروجی
پایانه‌ی خروج و دریافت هزینه‌ی پارکینگ

تعریف سیستم هدایت پارکینگ (PGS) و مزایا و معایب آن در هوشمندسازی پارکینگ

یکی از راه‌های بهینه‌سازی منابع موجود و صرفه‌جویی در زمان، بهبود عملیات پارک خودرو با بهره‌گیری از سیستم هوشمندسازی پارکینگ است. ارائه‌ی اطلاعات در مورد ظرفیت آزاد به تفکیک هر طبقه، راهروها و همه‌ی بخش‌هایی که امکان پارک خودرو وجود دارد، باعث هدایت سریع و بدون نگرانی رانندگان به جایگاه‌های آزاد می‌شود. در راستای پژوهش‌هایی که درباره‌ی میزان استهلاک در پارکینگ‌ها انجام شده است، سرمایه‌گذاری در این بخش، افزون بر رفاه بیشتر کاربران مجتمع (رانندگان، بازدیدکنندگان و مدیران)، در بلندمدت نیز عواید اقتصادی چشمگیری به همراه خواهد داشت.
سیستم هدایت یا راهنمایی پارکینگ (PGS)، به صورت کلی، سامانه‌ای متشکل از تجهیزات گوناگون است که به رانندگان کمک می‌کند تا در کمترین زمان ممکن، مکان قابل‌دسترس برای پارک را بیابند. این موضوع به اثبات رسیده است که بهره‌گیری از سیستم هدایت پارکینگ، زمان یافتن جای پارک را به نصف کاهش می‌دهد و به 3 تا 5% افزایش شمارِ مشتریان مجتمع منتهی می‌شود. به طور کلی، یک سیستم هدایت پارکینگ از سه مرحله به شرح زیر تشکیل شده است:

1. هنگامی که راننده/مشتری وارد پارکینگ می‌شود، یک نمایشگر بزرگ در ورودی ساختمان، تعداد فضاهای پارکِ قابل‌دسترس در هر طبقه را نشان می‌دهد.
2. به محض رسیدن راننده/مشتری به تقاطع اصلی، نمایشگر دیگری به وی اطلاع می‌دهد چند فضای پارکِ قابل‌دسترس در سمت راست، چپ و روبه‌روی شما وجود دارد.
3. با رسیدن راننده/مشتری به راهرو، با نگاهی به لامپ LED در هر فضا، رنگ سبز به معنای جای پارک خالی و رنگ دیگر به معنای پربودن یا ممنوعیت پارک در فضای مورد نظر خواهد بود.

مهم‌ترین مزایای سیستم هدایت پارکینگ هوشمند

• صرفه‌جویی در زمان و انرژی مشتری و در نتیجه افزایش رضایت‌مندی وی
• دسترسی سریع راننده به نخستین جای پارک در کوتاه‌ترین زمان و مسیر ممکن
• سهولت در بازیابی محل پارک خودرو در هنگام بازگشت در کوتاه‌ترین زمان و مسیر ممکن
• کاهش ازدحام و راه‌بندان و در نتیجه کاهش آلودگی در فضای پارکینگ
• قابلیت برنامه‌ریزی و مدیریت برای ساعات اوج ترافیک
• کاهش هزینه‌‌های عملیاتی و افزایش درآمد پارکینگ

سیستم مدیریت تخلیه‌ی دود و آلودگی پارکینگ هوشمند (SMS)

در پارکینگ‌های بسته یا نیمه‌باز، امکان تخلیه‌ی هوا به‌صورت طبیعی وجود ندارد و عملیات تزریق هوای تازه، خروج هوای آلوده و ایجاد جریان مابین این دو نقطه باید به‌صورت مکانیکی انجام شود. در همین راستا، سازمان آتش‌نشانی ضوابطی تحت‌عنوان «ضوابط ملاک‌عملِ سامانه‌های تهویه، تخلیه و کنترل دود» تدوین نموده است؛ بدین شرح که کلیه‌ی ساختمان‌هایی که تعداد زیرزمین‌های آنها سه طبقه و بیشتر باشد یا مساحت هر طبقه از زیرزمین‌های آنها بیش از 500 مترمربع باشد، ملزم به اجرای شرایط این دستور‌العمل هستند.
سیستم کانال‌کشی در پارکینگ‌ها همیشه به‌عنوان سیستمی جاگیر و به‌عقیده‌ی بسیاری نازیبا مطرح بوده است. حتی در بسیاری ازسیستمهای هوشمندسازی پارکینگ‌ به‌ دلیل حجم زیاد کانال‌های تخلیه، طراح ناگزیر از افزایش ارتفاعِ سقف پارکینگ می‌شود. اما امروز، سیستم نوین تهویه‌ی پارکینگ با بهره‌گیری از فن‌های تأمین و تخلیه‌ی هوا و با کمک جت‌فن‌های پارکینگی، به‌عنوان سیستمی مناسب در مدیریت تخلیه‌ی دود و آلودگی پارکینگ مطرح شده است. پیاده‌سازی این سیستم، افزون بر حذف کانال‌کشی، تخلیه و تهویه‌ی هوای پارکینگ را با قدرت و دقت بیشتری انجام می‌دهد و صرفه‌جویی چشمگیری را در مصرف برق به‌ارمغان می‌آورد.

این سیستم با حذف کامل کانال‌کشی، فضای پارکینگ را برای نصب سایر تجهیزات باز کرده و این امکان را فراهم می‌آورد تا در سطح و نیز در طبقات، امکان جاگذاری شمار بیشتری از خودرو میسر شود و در‌ نتیجه، معایب و هزینه‌های مربوط به سقف کاذب نیز در مناطق کانال‌کشی کاهش محسوسی یابد. جت‌فن‌ها با کارکرد هماهنگ خود می‌توانند هوا را در فضای پارکینگ به‌جریان درآورده و وظیفه‌ی انتقال هوا را از منبع تغذیه به منبع تخلیه، به‌ شایسته‌ترین شکل به‌انجام برسانند. از آنجا که تخلیه‌ی هوا در هنگام هوشمندسازی پارکینگ‌ها با اهداف زیر انجام می‌شود، طراحی درست و دقیق این سیستم برای دستیابی به این اهداف از اهمیت زیادی برخوردار است.

اهداف سیستم تخلیه‌ی دود و آلودگی در هوشمندسازی پارکینگ

1. تعبیه‌ی مسیرهای فرار از دود
2. کمک به نیروهای آتش‌نشانی با ایجاد یک مسیرِ بدون دود
3. کاهش آسیب ناشی از سوختن اجزای سازه در زمان آتش‌سوزی
4. کاهش آسیب ناشی از دود، حرارت و گازهای سمّی ناشی از آتش‌سوزی
5. ایجاد تأخیر و جلوگیری از گسترش کامل آتش‌سوزی

شرایط عملیات تخلیه‌ی دود در سیستم مدیریت تخلیه‌ی دود و آلودگی پارکینگ

در سیستم مدیریت تخلیه‌ی دود و آلودگی پارکینگ، عمل تخلیه‌ی دود در دو شرایط زیر صورت می‌پذیرد:

شرایط نرمال یا (NPV (Normal Pollution Ventilation Mode

در این نوع، تعداد یا توزیع وسیله‌ی نقلیه‌ای که وارد پارکینگ هوشمند می‌شود یا پارک شده و یا خارج می‌شود، در نظر گرفته نمی‌شود. هدف این سیستم این است که صرف‌نظر از ماهیت خودروها، اطمینان حاصل کند که در منطقه، هوای راکد وجود نداشته باشد.
پس از تشخیص خودکار آلودگی (بررسی میزان PPM)، سیستم تهویه با سرعت مورد نیاز فعال می‌شود (فقط فن‌های منطقه‌ی آلوده) و آلودگی ناشی از منطقه‌ی مورد نظر را رقیق می‌کند و موجب جریان هوا به‌سوی بخش خروجی‌های اگزاست‌فن می‌شود. چنانچه سطح بالاتری از آلودگی شناسایی شود، سیستم هوشمندسازی پارکینگ باید با جذب هوای بیشتر عمل کند.
این اثر بدون توجه به شرایط فوق (نوع، تعداد، تراکم یا توزیع خودروها) رخ می‌دهد. با این حال، با توجه به ظرفیت و میزان حرکت خودروها به‌طور روزانه، این سیستمِ تهویه برای حفظ میزان مجاز آلودگی، کارکردی قابل‌قبول خواهد داشت.

شرایط (EM (Emergency در سیستم هوشمندسازی پارکینگ

در سیستم پارکینگ هوشمند در صورت تشخیص دودِ آتش در منطقه‌ی شناسایی‌شده، به مدت چند ثانیه، کلیه‌ی فن‌ها برای خروج افراد (سالمندان، کودکان، معلولان و…) خاموش می‌شوند؛ سپس اگزاست‌فن‌ها فعال می‌شوند و زمانی که دود، حدود یک‌پنجمِ سقف را فراگرفت، جت‌فن‌ها فعال می‌شوند.